Mati, kjo kështjellë madhështore e sajuar bujarisht nga natyra, zë një vend të rëndësishëm në historinë mijëravjeçare të Shqipërisë. Të dhënat arkeologjike, historike dhe kulturore, dëshmojnë për lashtësinë dhe qëndresën patriotike të krahinave të tij. Krahinat e Matit, thuajse gjatë gjithë udhëtimit të vështirë të shqiptarëve në kohë dhe, sidomos në kulmimet historike, i kanë dhënë atdheut prijës të dëgjuar dhe shtetarë të zot, njerëz të pendës e të mendimit. Një ndër këto krahina, ajo e Prellit, ka nxjerrë nga gjiri i saj bij që kanë bërë emër në shërbim të atdheut, kulturimit të tij, lirisë dhe flamurit.